Złamania bliższego końca kości ramiennej
Złamania bliższego końca kości ramiennej to najczęściej złamanie szyjki (chirurgicznej), złamania guzków tej kości lub złamania złożone – guzków i szyjki jednocześnie. Powstają z urazu bezpośredniego lub pośredniego, najczęściej podczas upadku.
Objawy i diagnostyka
Objawem jest silny ostry ból i brak możliwości poruszania w stawie ramiennym. Badaniem wystarczającym do potwierdzenia złamania i ustalenia jego charakteru jest zwykle badanie rentgenowskie. Rzadziej wymagana jest tomografia komputerowa.
Sposób postępowania w przypadku złamania
Sposób postępowania zależy od rodzaju złamania i od wielkości przemieszczeń. Złamania szyjki chirurgicznej, którym nie towarzyszą istotne przemieszczenia
z powodzeniem mogą być leczone zachowawczo, często wystarczy unieruchomienie na temblaku, czasem warto zastosować ortezę unieruchamiającą cały bark, którą zakłada się na kończynę i klatkę piersiową (orteza Desaulta). W przypadku złamań guzków akceptowalne są znacznie mniejsze przemieszczenia i tu leczenie operacyjne jest częstsze.
W przypadku złamań z istotnym przemieszczeniem stosujemy leczenie operacyjne. Czasem wystarczy zamknięta repozycja (bez cięcia skóry) i przezskórna stabilizacja drutami Kirschnera (proste, sztywne, stalowe druty, gładkie lub z gwintowaną końcówką), a czasem zwłaszcza w złamaniach złożonych (gdzie mamy więcej niż dwa fragmenty) lub zastarzałych stosuje się repozycję otwartą ze stabilizacją płytą i śrubami (sporadycznie samymi śrubami), a rzadziej gwoździem śródszpikowym. Zespolenie drutami Kirschnera lub samymi śrubami nie jest zespoleniem stabilnym i zwykle wymaga unieruchomienia do czasu uzyskania zrostu kostnego (czasem wystarcza sam temblak), co rutynowo trwa około 6 tygodni.
Zespolenie płytą i śrubami najczęściej jest zespoleniem stabilnym i chociaż jego zastosowanie nie skraca czasu potrzebnego do osiągnięcia zrostu kości, to umożliwia ono wcześniejszą i bardziej intensywną rehabilitację. Jednak z racji większego urazu operacyjnego tkanek miękkich i większego ryzyka specyficznych powikłań, nie powinno się rutynowo stosować tego sposobu postępowania.
Rehabilitacja po złamaniu
Rehabilitacja po złamaniu powinna rozpocząć się szybko, nawet w przypadku leczenia zachowawczego, czy niestabilnego zespolenia drutami można rozpocząć ćwiczenia bierne, początkowo na temblaku w pochyleniu ciała do przodu. Stopniowo zwiększa się zakres ruchu, najlepiej pod okiem rehabilitanta.
Ćwiczenia mogą być wspomagane przez fizykoterapię:
- krioterapię miejscową , terapuls
- ewentualnie pole magnetyczne
- względnie laser,
- w niektórych przypadkach elektrostymulację.
Rehabilitacja zwykle zajmuje do około 6 miesięcy. Rzadko trwa krócej niż 3 miesiące, a czasem przy wytworzeniu zrostów wokół stawu może trwać znacznie więcej niż pół roku. Druty Kirschnera usuwa się zwykle po uzyskaniu zrostu. Płyty i śruby po około roku do 2 lat (w niektórych przypadkach wcześniej,
a czasem pozostawia się je bez usuwania). Czasem ingerencja operacyjna bywa wskazana z powodu zrostów – również po leczeniu zachowawczym (nieoperacyjnym) – wówczas przeważnie usuwa się zrosty artroskopowo.
