Umawianie wizyt - kontakt telefoniczny: 604 378 770 ; 666 662 280

Endoprotezoplastyka stawu kolanowego. W leczeniu operacyjnym, w endoprotezoplastyce stawu kolanowego, zawsze dobrze jest dążyć do tego, żeby pacjent posiadał jak największą część swojej własnej tkanki kostnej w stawie. W czasie operacji ortopeda wycina końce stawowe. W sytuacji, gdyby nastąpiło obluzowanie protezy i potrzebna byłaby wymiana protezy na inną, im mniej mamy własnej tkanki kostnej, tym trudniej jest potem wykonać zabieg rewizyjny. Dlatego warto zastosować protezę jednoprzedziałową, gdzie zakres resekcji jest minimalny.

Jak wygląda operacja wstawienia endoprotezy stawu kolanowego?

Nacięcie jest dosyć spore, od przodu stawu kolanowego. Jest ono większe przy protezie całkowitej i mniejsze przy protezie częściowej. Wycina się całkiem końce stawowe kości udowej i piszczelowej (przy protezie całkowitej). Na końce tych kości montowane są elementy metalowe, a pomiędzy nimi najczęściej polietylenowa wkładka. Najczęściej stosowane są protezy kondylarne – takie, gdzie wycina się tylko końce stawowe i na odpowiednio docięte powierzchnie kości montuje elementy metalowe, a między nie zakłada się polietylenową (najczęściej) wkładkę. Protezy całkowite mogą być stosowane w takiej wersji, gdzie zachowuje się więzadło krzyżowe tylne lub takie, gdzie się to więzadło usuwa. Protezy całkowite można również podzielić na takie, które mocuje się przy pomocy cementu kostnego lub bezcementowe.

W przypadku stawu kolanowego częściej stosowane są protezy cementowane. Protezy bezcementowe stosuje się raczej u osób młodych, a i to dosyć rzadko. W czasie zabiegów endoprotezoplastyki stawu kolanowego wymienia się powierzchnie kości udowej i piszczelowej, nie zawsze natomiast dochodzi do konieczności wymiany powierzchni stawowej rzepki. W niektórych sytuacjach zachodzi konieczność zastosowania niestandardowych rodzajów protez – tzw. protez półzwiązanych lub związanych.

Stosuje się je w sytuacjach wymagających niestandardowych rozwiązań. Protezy półzwiązane stosuje się wtedy, gdy mamy niestabilność kolana w płaszczyźnie czołowej, wynikającą z uszkodzenia jednego z więzadeł pobocznych. Proteza skonstruowana jest tak, że wkładka polietylenowa pomiędzy elementami udowym i piszczelowym ma przedłużoną część, wystającą w kierunku elementu udowego, która zapobiega nieprawidłowym ruchom na boki. W przypadku takiej protezy działają większe siły na styku protezy i kości, w związku z czym najczęściej w przypadku zastosowania takiej protezy trzeba użyć dodatkowo „przedłużek”, które są mocowane w kanale kości udowej i piszczelowej. Protezy półzwiązane stosujemy także w przypadku zabiegów rewizyjnych.

Również protezy związane są stosowane najczęściej w przypadku zabiegów rewizyjnych albo w przypadku trudnych zabiegów pierwotnych, np. przy dużej niestabilności stawu.

Stosuje się wówczas mechanizm, który łączy na stałe element udowy i piszczelowy w formie struktury przypominającej zawias. Stąd, taką endoprotezę, można określać jako protezę zawiasową. Metale stosowane do budowy protez to m.in. chrom, kobalt, tytan i jego stopy. Czasem przy dużych zniszczeniach stawu, ubytkach kości (co ma miejsce bardzo często w zabiegach rewizyjnych) trzeba stosować przeszczepy kostne i implanty pozwalające uzupełnić ubytki.

Zastosowanie znajdują tu różnego kształtu kliny i implanty zbliżone kształtem do stożków, zbudowane z porowatego metalu – technologia Trabecular Metal. Stosowanym tu metalem jest tantal. Niezależnie od tego, czy w chorym kolanie zostanie zastosowana proteza całkowita, czy połowicza zawsze staramy się jak najszybciej uruchamiać pacjenta.

Oczywistym jest, że po wstawieniu protezy całkowitej mamy do czynienia z większym bólem pooperacyjnym , tutaj też następuje większa utrata krwi i obserwujemy większy obrzęk kończyny po operacji, ale i tak już na drugi dzień po zabiegu pacjent siada na łóżku ze spuszczonymi nogami, a nawet wstaje, czy przechodzi kilka kroków. Z każdym dniem próbujemy coraz więcej i zwykle około czwartego dnia po operacji próbujemy również chodzenia po schodach. Najczęściej, kiedy pacjent jest w stanie sam się poruszać o kulach i wchodzić i schodzić po schodach, jest wypisywany ze szpitala do domu.

Obciążanie stawu po operacji wstawienia protezy cementowanej jest możliwe już na drugi dzień po operacji. Połączenie między kością a protezą w przypadku protezy cementowanej jest stabilne i nabiera swojej mocy już po pierwszej dobie po operacji. Jednak z racji na uraz tkanek miękkich i ból stosowane są kule. W sytuacji, gdy pacjent daje już sobie radę, może wyjść ze szpitala już z jedną kulą.

Pierwszy etap, gdy pacjent chodzi jeszcze o kulach, to dopiero początek właściwej rehabilitacji. Po tym wstępnym etapie trzeba ćwiczyć, najlepiej codziennie i jeśli jest to możliwe pod kontrolą rehabilitanta. Szczególnie ważne jest odpowiednie prostowanie stawu oraz jego zginanie. Z tych dwóch czynności większe znaczenie ma dbałość o prawidłowy wyprost kończyny. Mniejsze znaczenie mają zabiegi fizykoterapeutyczne, takie jak krioterapia, laser czy pole magnetyczne. W okresie okołooperacyjnym stosuje się profilaktykę antybiotykową i przeciwzakrzepową. Ta ostatnia w formie iniekcji podskórnych heparyn drobnocząsteczkowych lub tabletek, które wprawdzie są sporo droższe, ale wygodniejsze w stosowaniu dla pacjenta.

Zabiegi wstawienia sztucznego stawu można wykonywać zarówno w warunkach niedokrwienia, jak i bez opaski zaciskowej. Większość operatorów wykonuje zabiegi w niedokrwieniu stosując opaskę. Przy stosowaniu protez kolana trudno ustalić jakąś konkretną regułę co do ich żywotności – często wstawiona endoproteza kolana może funkcjonować nawet przez kilkadziesiąt lat i nie następuje jej obluzowanie, jednak trzeba się także liczyć z tym, że dosyć często po kilkunastu latach dochodzi do obluzowania protezy kolana.

Przy protezach częściowych jest to bliżej 10 lat, jednak to, że w tym przypadku obluzowuje się ona szybciej może wynikać głównie z tego powodu, że jest stosowana u osób młodszych i bardziej aktywnych, w związku z czym siły tu przenoszone są większe. Zawsze doradzam operowanym pacjentom z wstawioną protezą stawu kolanowego rozsądne podejście do własnej aktywności. Nie należy zapominać, że sztuczny staw to jednak nie to samo, co własne kości i stawy.

Należy liczyć się przy tej okazji z tym, że proces dochodzenia do pełnej sprawności po takiej operacji trwa najczęściej od trzech do sześciu miesięcy. Nawet, gdy pacjent odzyska prawidłową ruchomość stawu, trzeba pamiętać o tym, że nastąpiła znacząca ingerencja chirurgiczna i ma to swoje konsekwencje.

Można normalnie funkcjonować – chodzić, pracować, można też tańczyć, można jeździć na rowerze – jednak jeśli chodzi np. o bieganie, czy zaangażowanie się w inną aktywność sportową (gra w siatkówkę, w tenisa, w koszykówkę) to raczej odradzałbym to, zwłaszcza po wstawieniu protezy całkowitej. Natomiast osoby po wstawieniu protezy częściowej mają większe możliwości w tym zakresie – i nie widzę przeszkód do chociażby gry w tenisa.